KOPP informatie

In Nederland leven  veel mensen met een psychiatrische ziekte of verslavingsproblematiek. Denk bijvoorbeeld aan borderline, narcisme, schizofrenie, een angststoornis of een alcoholverslaving. Een deel van deze mensen zijn ook  ouder van één of meerdere kind(eren).  Niet alleen voor de persoon met een psychiatrische ziekte of verslaving, maar vaak ook – of juist –voor de omgeving kan dit erg ingrijpend zijn. De (volwassen) kinderen van psychisch zieke ouders worden KOPP genoemd. (Volwassen) Kinderen van verslaafde ouders worden KOV genoemd.

Hechting

Inmiddels weten we dat het belangrijk is om veilig gehecht te zijn in je jeugd. Een veilige hechting is de basis voor de rest van je leven. Op welke wijze je gehecht bent beïnvloedt je verdere leven:  hoe jij je ontwikkelt, hoe je relaties en vriendschappen aangaat, hoe je omgaat met teleurstellingen, gevoelens, kortom het bepaalt je hele zijn.

 

Wat is hechting eigenlijk? De definitie:

“ Hechting is het intieme fysieke en emotionele contact tussen ouder en kind in de periode direct na de geboorte. “ (John Bowly)

 

John Bowly is de grondlegger van de gehechtheidstheorie. Volgens John Bowlby is hechting primair gebaseerd op de behoefte van kinderen aan veiligheid en zekerheid. Als kinderen zich ontwikkelen leren ze dat hun veiligheid het best wordt gewaarborgd door een bepaald individu, meestal in de praktijk in eerste instantie de moeder. ( Een beetje achterhaald).

Veilige hechting

"Er is sprake van een ‘veilige hechting’ wanneer een kind in angstige situaties en bij vermoeidheid of ziekte geneigd is op adequate wijze de nabijheid van en het contact met zijn opvoeder te zoeken en dit dus ook mogelijk is bij de ouder/verzorger". (Carolien Roodvoets).

 

Kinderen die veilig gehecht zijn zoeken direct contact met of de nabijheid van degenen met wie ze een gehechtheidsrelatie hebben. Ze laten zich snel door hen geruststellen en durven van alles te onderzoeken en ontdekken. 

Als je veilig gehecht bent krijg je onvoorwaardelijke liefde van je ouders, wordt je aangeraakt en getroost. Hierdoor word je erkend en begrepen en ga je een goed gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen ontwikkelen. Op deze wijze leer je om te gaan met teleurstellingen in je leven zonder dat het je hele leven ontwricht. Je bent in staat om op te groeien tot een emotioneel volwassen mens.

Onveilige hechting

Maar wat nu als je ouders jou niet de liefde en aandacht konden geven die je zo nodig had? Wat nu als je ouders kil, koud en afstandelijk waren of onvoorspelbaar? Jou misschien zelfs lichamelijk, seksueel of psychisch mishandelde? Wat nu als een ouder een psychiatrische ziekte heeft of je ouders/verzorgers zijn emotioneel onvolwassen en hierdoor jou niet zien staan omdat zij het te druk hebben met zichzelf? En jou niet kunnen bieden wat je nodig hebt door hun ziekte? Omdat ze zelf trauma’s hebben en niet in staat zijn om jouw behoeftes te zien?

 

Dan groei je op in een onveilige thuissituatie. De hechting wordt verstoord en er ontstaat een onveilige hechtingsstijl. Binnen de hechtingstheorie zijn er drie onveilige hechtingsstijlen te onderscheiden.

Angstig vermijdende hechtingsstijl

Angstig vermijdend gehechte kinderen zoeken geen troost meer bij hun ouders, nadat ze vaak zijn afgewezen zijn door hen. Ze richten hun angst, pijn en verdriet eerder naar binnen of reageren agressief. Ze negeren of vermijden de opvoeder en gedragen zich zelfstandig om niet meer gekwetst te worden. Ze hebben zichzelf leren beschermen tegen de pijn, dit is een overlevingsstrategie geworden.

Angstig afwerende hechtingsstijl

Angstig afwerend gehechte kinderen ervaren sterke wisselingen in stemming. Ze zijn bang om verlaten te worden. Ouders/verzorgers waren overbezorgd, inconsequent en/of onvoorspelbaar. Het signaal wat ze kregen was niet duidelijk. Als kind durfde je nauwelijks op onderzoek uit en je was erg afhankelijk van je ouders. Daarnaast ontbrak soms de aanwezigheid van je ouders op cruciale momenten.

Gedesorganiseerde hechtingsstijl

Bij deze stijl raakt de hechting gedesorganiseerd doordat je ouder/verzorger tegelijkertijd een bron van veiligheid en van angst is. Je hebt hierdoor geen vertrouwen in jezelf en in anderen. Het kind weet niet meer wat het moet doen en op wie het kan vertrouwen.  Deze stijl kun je ervaren als je als kind verwaarloosd, mishandeld of misbruikt bent. Pijn, trauma of angst is hierbij de basis. De opvoeder is onvoorspelbaar wat beangstigend is.

 

Binnen de psychologie wordt verondersteld dat kinderen die onveilig gehecht zijn, zich later ook op een vermijdende, afwerende of gedesorganiseerde manier gedragen in intieme relaties of vriendschappen. Het is van belang dat een kind een veilige hechtingsstijl kan ontwikkelen, want daarmee wordt het perspectief op een gelukkiger leven aanzienlijk vergroot omdat het positievere verwachtingen heeft van anderen en ook een positiever zelfbeeld heeft waardoor het adequater met situatie kan omgaan. ( Carolien Roodvoet).

Wat kan dit betekenen  voor jou als KOPP/KOV?

Als KOPP of KOV ben je waarschijnlijk snel geneigd om jezelf verantwoordelijk te maken voor de ziekte of  verslaving van je ouder. Misschien konden je ouders niet goed voor je zorgen, heb je veel zorgtaken overgenomen of heb je niet voldoende liefde of aandacht gekregen omdat zij niet in staat waren jou dit te geven door  hun psychiatrische problemen. Ze waren mogelijk onvoorspelbaar en hierdoor niet betrouwbaar.

 

 Dit kan mogelijk een gevoel van onveiligheid, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, een laag zelfbeeld en/of eenzaamheid geven, waar je je hele leven mogelijk al last van hebt. Veel KOPP-ers, gelukkig niet alle,  voelen zich niet gezien en gehoord en hebben te weinig aandacht gekregen in hun jeugd en ontwikkelen een onveilige hechtingsstijl.

 

Een onveilige hechting in je jeugd is een belangrijke  reden dat je als KOPPer later in je leven tegen allerlei problemen kunt aanlopen. Het is voor een groot aantal KOPPers meestal harder werken om gelukkig te worden en gelijkwaardige vriendschappen en relaties op te bouwen en goed te functioneren in je werk, omdat niks vanzelfsprekend is. Ook het ouderschap zorgt vaak voor extra moeilijkheden.

 

Als KOPPers staan we met 1-0 achter.

 

Nu  begrijp je wellicht jezelf en/of anderen iets beter als je worstelt met vriendschappen, relaties, ouderschap of werk.

Je hebt de regie in eigen hand!

Het klinkt misschien hopelozer dan het is. Of je echt van hechtingsstijl kunt veranderen laat ik in het midden. De meningen verschillen. Wat je wel kunt doen is jouw gedrag veranderen, daar heb je invloed op. Je kunt door gelijkwaardige vriendschappen en relaties aan te gaan helen op een uiteraard constructieve wijze en leren steeds meer op jezelf te vertrouwen. Door te reflecteren op jezelf en je eigen angsten onder ogen zien, kun je stappen zetten.

 

Je leert jezelf steeds beter kennen en daardoor kan je beter voor jezelf zorgen en je eigen keuzes maken. Bijvoorbeeld als je weet dat je onzeker wordt als iemand je niet antwoord op een vraag, vraag om verduidelijking. Sommige gevoelens worden misschien niet minder maar je leert er beter mee omgaan omdat je weet wat je nodig hebt. Hierdoor maak je een situatie die in eerste instantie onveilig voelde weer veilig. En zo heel jij jezelf! Ik weet uit ervaring, ik ben  zelf ook een KOPP,  dat dit mogelijk is.

Opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen

In de ideale wereld krijg je als kind alle ruimte om jezelf te ontwikkelen. Daar hoort bij dat je fouten maakt. Dat je onhandelbaar of ontroostbaar bent. Dat je grenzen opzoekt of juist de veilige schoot van je papa en mama. Tijdens alle pieken en dalen, al het vallen en opstaan, staan er twee ouders met open armen klaar die je vanuit liefde ruimte geven om jezelf en de wereld te ontdekken. Wat je ook doet en wat er ook gebeurt. 

De ideale wereld bestaat niet

Maar de ideale wereld bestaat niet en de ideale opvoeding dus ook niet. Iedere ouder is tegelijkertijd ook mens en mensen maken fouten. Kinderen krijgen hun ouders cadeau bij de geboorte en in die mooie ingepakte verpakking vol goede bedoelingen zitten ook de angsten, twijfels en beschadigingen die ieder mens met zich meedraagt.

Die beperkingen sijpelen door in alle aspecten van het leven en ook in de opvoeding. Als kind krijg je de beperkingen op je bordje. De spruitjes liggen naast de patat met appelmoes. 

De beschadigingen sijpelen door in je opvoeding

Wanneer je opgroeit in een gezin waar één of beide ouders psychische problemen heeft kunnen de ernstige beschadigingen doorsijpelen in jouw opvoeding. Angst, pijn, verdriet en woede kunnen een dominante rol spelen in je dagelijks leven. De emotionele stormen die door het gevoelsleven van je vader en/of moeder razen rammelen de dakpannen van het huis waar jullie samen in leven. Als je moeder een paniekaanval heeft en het huis niet durft te verlaten speel jij de hele dag in je eentje in de hoek. Als je vader een woedeaanval heeft en de lasagne op de grond gooit, eet jij die avond een boterham. 

Volledig afhankelijk

Als kind ben je zowel emotioneel als praktisch volledig afhankelijk van je ouders. Al je antennes staan gericht op je ouders. Je staat volledig open voor hun stemmingen. Je moet wel. Zonder hen geen eten en drinken. Zonder hen geen huis en warmte. Zonder hen geen liefde.

Alle stress, angst, verdriet en woede voelen voor jou net zo bedreigend als voor je vader en moeder. Als je vader zo bang is dat hij zich dagen lang in de slaapkamer verstopt moet er wel iets heel ergs aan de hand zijn. Als je moeder zo boos op jou is dat ze een gat in de deur trapt moet er wel iets heel erg mis met jou zijn. Als je vader nooit zijn liefde aan jou toont zal jij die liefde wel niet verdiend hebben. 

Als kind kun je niet begrijpen dat die alarmerende gevoelens niets met jou of de situatie te maken hebben. Dat ze voortkomen uit een trauma uit het verleden. Een verleden waar jij niet bij was en niet verantwoordelijk voor bent. 

Er is iets mis

De psychische problemen van je vader of moeder zijn geworteld in een tijd ver voor de jouwe. Maar die boom van angst, pijn, verdriet en woede groeit wel in jouw achtertuin. En alhoewel de psychische problemen niet altijd de boventoon hoeven te voeren in het gezinsleven is de boodschap duidelijk: er is iets mis. Met jou, met je ouder(s) of met de buitenwereld.

De buitenwereld is bedreigend

Je kan leren dat de wereld waarin je opgroeit een kille, bedreigende plek kan zijn. Een plek waar de stormen razen en de hemel ieder moment uit de lucht kan vallen. Je weet misschien niet precies welk kwaad er op de loer ligt, maar het gevoel van onveiligheid nestelt zich diep in je. 

Het gevoel dat de buitenwereld bedreigend is kan ervoor zorgen dat je het gevoel hebt dat je constant op je hoede moet zijn. Je kan een angstige onderstroom ontwikkelen dat altijd onder de oppervlakte borrelt. Een constant gevoel dat er iets mis is. Dat het mis kan gaan.

Soms is het niet de buitenwereld die bedreigend is, maar juist hetgene dat het meest veilig en intiem zou moeten zijn. Wanneer je vader of moeder agressief naar jou kan worden voelt het alsof de hand die je voedt met gif gevuld kan zijn. De demonen waar je vader of moeder zo mee worstelt worden ook jouw vijanden. Die demonen leven in je huis, eten aan je tafel en komen in je slaapkamer. Ze smeren het brood dat je eet en schenken het water dat je drinkt. Ze zijn het dak dat je beschermt tegen de storm en de kachel die je warm houdt in de ijzige winters. Je huis wordt zowel je enige toevluchtsoord als het hol van de leeuw. Je bent volledig afhankelijk van je ouders, maar ze vormen een constante bron van dreiging.

De dreiging van een (fysiek) onbetrouwbare ouder snijdt je hart vol vertrouwen doormidden. Je leert dat zelfs de veiligste plek bedreigend kan zijn. Wie kan je ooit nog volledig vertrouwen?

Er is iets mis met mijn ouder(s)

Kinderen zijn overlopende vaten vol fantasie, energie, verlangens en wensen. De wereld moet worden ontdekt. Een vader of moeder met psychische problemen kan een gat zijn waarin die fantasie, energie, verlangens en wensen worden opgezogen. Alle aandacht gaat uit naar de problemen van je vader of moeder. Er is geen ruimte voor jou. Je vader of moeder kan zichzelf als een kind gaan gedragen. Je ouder kan jou het gevoel geven dat jij hem of haar gerust moet stellen. Dat jij hem of haar moet troosten. Voor hem of haar moet zorgen. Jij gaat de rol van vader of moeder op je nemen.

Je wilt die rol helemaal niet hebben. Het liefst kruip je zelf veilig op schoot van je papa of mama. Maar daar is geen ruimte voor je. Ondanks dat je ouder zich als kind gedraagt is het nog steeds de persoon die het eten koopt, die het huis huurt of afbetaalt en jouw fiets naar de fietsenmaker brengt. Je hebt weinig keuzes behalve dat te doen wat er van je verwacht wordt. Het kan ook voorkomen dat je vader of moeder niet alleen de ongelijkwaardigheid van de situatie aangrijpt om te krijgen wat ze wil. Je vader of moeder kan je ook manipuleren door te dreigen zichzelf iets aan te gaan doen. 

De relatie met je zieke ouder is een figuurlijke puzzeldoos waar maar één vorm in past: je geeft je vader of moeder de aandacht die hij of zij opeist. Dat is de enige manier om waardering te krijgen. Dat is de enige manier om de aandacht te krijgen van je vader of moeder waar je zo innig naar verlangt. Dat is de enige manier om te voorkomen dat je vader of moeder zichzelf iets aandoet.

Zo kan je opgroeien met een verantwoordelijkheidsgevoel dat niet past bij een kind van jouw leeftijd. Je leert dat jouw gevoelens en emoties er niet toe doen. De basale boodschap die je meekrijgt is: ik ben niet belangrijk. Ik mag er alleen zijn als ik eerst voor de ander heb gezorgd. Ik krijg waardering en liefde zolang de ander niets te klagen heeft. Je leert jezelf wegcijferen. 

Als je als kind de rol van ouder op je neemt (ook wel parentificatie genoemd) kun je het lastig vinden om met andere kinderen om te gaan. Je hebt niet goed geleerd hoe het is om een kind te zijn. Je maakt je zorgen over dingen die niet passen bij je leeftijd. Je begrijpt de zorgeloosheid en kinderlijkheid van je leeftijdgenootjes steeds minder goed. Je voelt je vaak eenzaam.

De constante zorgen en het moeten wegstoppen van je kinderlijke emoties en gevoelens kan je somber maken. Of je kan extreem om aandacht gaan vragen. Je kan je schuldig gaan voelen voor de situatie of je enorm gaan schamen.

Er is iets mis met mij

Soms kan het emotionele monster dat in je vader of moeder schuilt zich (ook) tegen jou keren. In een onverwachte storm van woede krijg je ineens de schuld van een mislukt huwelijk of een onvervulde droom. “Door jou is papa weggegaan”. “Door jou kan ik niet meer werken”. 

Je zuigt de afwijzing op als een gort droge spons. “Ik ben niet goed genoeg”. “Er is iets mis met mij”. Je denkt het misschien niet letterlijk, maar je voelt het wel. En je slaat het op. Diep van binnen.

Volwassenen die opgegroeid zijn bij ouders met psychiatrische problemen (KOPP)

Nu je volwassen bent mag jij de scherven opruimen van het glas dat je vader of moeder in je jeugd heeft laten vallen. Je hebt geen makkelijke start gehad. En hebt ook niet gezien hoe je als volwassene op een gezonde manier de wereld tegemoet kan zien. Dat is geen eenvoudige opgave. 

Het is nu aan jou de taak om jezelf die veiligheid, liefde, zorgeloosheid en het vertrouwen te geven dat je als kind had moeten krijgen. Dat is een proces dat moed, liefde, aandacht, geduld en doorzettingsvermogen vraagt. 

Het is ook een proces dat je niet in je eentje hoeft aan te gaan. Er zijn in Nederland jaarlijks 577.000 kinderen die opgroeien bij ouders met psychiatrische problemen of een verslavingsprobleem. Als je het proces besluit aan te gaan of al in het proces zit zijn er velen die dezelfde tocht met je bewandelen. Mensen die herkennen wat je doormaakt en die er voor je willen zijn als je daar behoefte aan hebt.

 

gepubliceerd op 25 januari 2021, met dank aan Gijs van Beusekom

Een prachtig mooi boek

 

"Het boek van vreugde"

Dalai Lama en Desmond Tutu met  Douglas Abrams

 

Van dit boek werd ik blij en vrolijk. En waarom? Omdat de Dalai Lama en Desmond Tutu zoveel liefde en humor uitstralen. Het zijn geen mensen die weinig mee hebben meegemaakt in hun leven. Sterker nog, ze hebben heel wat ontberingen moeten doorstaan. En ondanks, of dankzij hun ontberingen zoals ze zelf zeggen, behoren ze tot de  vrolijkste mensen van de wereld.

 

Ik was regelmatig ontroerd door hun wijze woorden, hun enorme mildheid naar mensen die hen pijn  hadden gedaan. Regelmatig kreeg ik een lach op mijn gezicht door de humor die ze gebruiken naar elkaar. Dit boek straalt liefde uit.  Ik heb enorme bewondering voor deze mensen, ik leer een hoop van ze. Ik heb dit boek in één keer uitgelezen omdat ik het geleend had van een  vriendin. Ik wilde het snel weer terug geven. Dit is eigenlijk een boek om naast je bed te  hebben liggen om er af en toe in te bladeren. En nu heb  ik dit boek laatst van mijn lieve vriendin cadeau gekregen. Zo mooi!

 

Dalai Lama de Desmond Tutu hebben  een week met elkaar doorgebracht in Dharamsala.  Douglas Abrams heeft ze geïnterviewd en hun gesprekken opgeschreven met dit boek als resultaat. De liefde die ze voor elkaar, voor andere mensen en zichzelf voelen spat van elke bladzijde af.

 

Ze praten samen over de aard van ware vreugde, obstakels op weg naar vreugde en  over de 8 pijlers van vreugde:

• Perspectief; er zijn veel verschillende invalshoeken
• Nederigheid: ik probeerde nederig en bescheiden te zijn
• Humor: lachen, grappen zijn veel beter
• Acceptatie: het enig mogelijk vertrek naar verandering
• Vergeving: onszelf bevrijden van het verleden
• Dankbaarheid: wat een geluk dat ik leef
• Compassie: iets wat we willen worden
• Edelmoedigheid: we lopen over van vreugde

 

Ze geven ook meditatie-, gebeds- en ademhalingsoefeningen mee voor vreugde in de praktijk. 

 

Ik zou zeggen; ga het lezen. Je wordt er een vrolijker en liefdevoller mens van. En dat kunnen wel wel gebruiken in deze bizarre tijd waarin onze vrijheid beperkt wordt en we meer met onszelf geconfronteerd worden. Wees mild voor jezelf en de ander, het geeft zoveel ruimte.

Feiten op een rijtje

bron: Trimbos instituut, factsheet 2020.

Nederland telt op jaarbasis 405.000 mensen met psychische en/of verslavingsproblemen en met kinderen in de leeftijd tot 18 jaar. In totaal hebben deze ouders 577.000 kinderen onder de 18 jaar. Deze kinderen noemen we KOPP/KOV (voorheen KOPP/KVO). Daarvan zijn 423.000 kinderen 12 jaar of jonger. Koppers lopen 2 tot 4 keer zoveel kans op om zelf ook psychiatrische problemen te krijgen vóór hun achttiende jaar. Na hun 28ste loopt dit op van 2 tot 13 keer zoveel kans. De gevolgen kunnen zich dus voordoen tot in de late volwassenheid.

 

Er is 2 tot 3 keer meer kans op kindermishandeling door ouders met psychiatrische problemen, zowel lichamelijke als geestelijke mishandeling.

 

Wat ervaren ouders en de KOPPERS/ KOVERS

Stigmatisering

Stigmatisering (stigma betekent dat er negatieve kenmerken of vooroordelen aan een bepaalde groep worden toegekend, waar deze groep zeer moeilijk van af komt) zorgt ervoor dat KOPP en KOV en hun ouders niet openlijk durven te praten over hun situatie. En dit kan zorgen voor schaamte, waardoor niemand van de situatie afweet en kan leiden tot isolatie van zowel de kinderen als de ouders.

 

Schuld en schaamte.

Kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen passen vanwege schuld- en schaamtegevoelens hun gedrag thuis aan om het beter te maken voor hun ouders. Niet alleen de kinderen ervaren schuld en schaamte gevoelens, ook de ouders hebben dit gevoel, omdat ze heel graag willen dat het goed gaat met hun kind.

 

Parentificatie

Het kind neemt vaak de taak van de ouder over, zowel zorgtaken als emotionele taken. Een kind kan gaan fungeren als partner, omdat deze ouder ook dit appél doet op het kind.

 

Angst en verdriet

Er is veel angst en verdriet bij kinderen en ouders. Ouders hebben angst om kinderen kwijt te raken. Kinderen zijn verdrietig omdat ouders ruzie maken.

 

Loyaliteit naar zieke ouder

Zowel kinderen  als de gezonde ouder zijn erg loyaal naar de ouder met psychische en/of verslavingsproblemen. Door deze loyaliteit durven ze zich vaak niet uit te spreken over hoe zij iets ervaren of voor zichzelf te kiezen.

 

Risicofactoren bij de KOPP/KOV 

• De timing, duur en ernst van de psychiatrische problematiek bij de ouders zijn van invloed op de kans dat de KOPP/KOV zelf psychiatrische problemen ontwikkelt. De algemene regel geldt, hoe jonger het kind, hoe kwetsbaarder het is.
• Psychiatrische problemen bij de ouders zijn van invloed op de opvoedingsvaardigheden van de ouder en de ouderkind interactie. De kans neemt toe dat de ouder minder betrokken is bij het kind, ongevoelige reacties geeft, agressie en afwijzing vertoont. Ook neemt de kans op kindermishandeling toe.
• Erfelijke factoren. Erfelijkheid speelt voor 30-85% een rol in het ontstaan van psychiatrische stoornissen.
• Conflicten tussen ouders. Conflicten in het huwelijk dragen bij aan het ontwikkelen van psychiatrische problemen van het kind wanneer de vader een depressie heeft.
• Temparament van ouder en kind. Kinderen van ouders met een depressie die ook een moeilijker temperament hebben, lopen twee keer zoveel kans op het ontwikkelen van een depressie dan kinderen die gemakkelijker zijn in de omgang.

Beschermende factoren bij de KOPP/KOV

• Een goede ouder kind interactie. Als de interactie tussen ouder en kind gezond is ontwikkelt het kind minder snel psychiatrische problemen.
• Goede ondersteuning van het kind door de gezonde ouder. De gezonde ouder kan steun bieden aan het kind en deze relatie kan als beschermende factor aangemoedigd worden.
• Sociale steun buiten het gezin. Voor elk KOPP/KOV-gezin kan sociale steun van buiten het gezin een belangrijke rol spelen. Het gaat daarbij om praktische en/of emotionele steun. Ook lotgenotencontact is belangrijke steun.
• Het risico op de ontwikkeling van psychiatrische problemen bij het kind vermindert wanneer het kind kennis
  heeft van de problematiek van de ouder. Op deze manier kan het kind beter begrijpen wat er met de ouder aan de hand is. Daardoor weten ze dat het probleem niet aan hen ligt.

Wat kunnen betrokkenen doen?

• In een onderzoek van de Kinderombudsman geven KOPP/KOV-ers  duidelijk aan dat zij gezien willen worden als een gewoon kind in een lastige situatie. De Kinderombudsman heeft verschillende aanbevelingen van KOPP-ers over wat de omgeving en hulpverlening kan doen op een rij gezet.
• KOPP/KOV-ers vragen aan betrokken volwassenen om alert te zijn op hun signalen, oog te hebben voor de behoeften van kinderen, in gesprek te gaan met de kinderen, kinderen te ontlasten in de zorg voor de ouder en hen serieus te nemen als  de ervaringsdeskundige.
• Bovendien geven KOPP-ers aan dat lotgenotengenoten contact belangrijk is, omdat ze zich hiermee minder eenzaam in hun situatie voelen.
• Tevens vinden KOPP/KOV-ers het belangrijk dat ze een goede relatie hebben met vrienden en familieleden. Dit helpt ze om zich normaal en verbonden te voelen.
• KOPP/KOV -ers  vertonen veelal aangepast gedrag en vallen niet op.  De Kindcheck of de Richtlijn KOPP biedt handvatten voor het signaleren van de doelgroep. De richtlijn KOPP staat te vinden onder de links hieronder. Ook voor naasten en leraren die eventueel een helpende hand kunnen bieden aan de ouders en/of het kind. Deze laatste groep zal meer informatie nodig hebben over de KOPP/KOV problematiek om situaties in hun omgeving te kunnen herkennen.
• Gesprek aan gaan met ouder en kind.  Kinderen geven aan dat zij het belangrijk vinden om te weten wat er aan de hand is met hun ouder en dat ze graag hierover in gesprek gaan. De KOPP richtlijn bevat concrete tips voor
  de gespreksvoering met ouder en kind over de ouderlijke problematiek.
• Uit een inventarisatie van het Trimbosinstituut blijkt dat er nog veel onbekendheid is over de KOPP/KOV-problematiek (en het hulpaanbod) bij verschillende stakeholders, zoals gemeenten, zorgverzekeraars en
  zorgverleners in de volwassenenzorg en de jeugdhulpverlening. De samenwerking moet verbeterd worden.
• Preventie. Preventieve interventies voor KOPP/KOV-ers (zoals familie-, moeder-, ouders-, of jeugdinterventies) dringen het risico op het ontwikkelen van psychiatrische problemen bij het kind terug met 40%. Wanneer preventieve interventies worden ingezet, zal dit uiteindelijk resulteren in een afname van het aantal KOPP/KOV-ers dat zelf psychiatrische problemen ontwikkelt. Het is daarbij van belang dat het preventie aanbod niet alleen wordt ingezet wanneer er zorgen zijn over het kind, maar ook al daarvoor.

 

( Bron: Trimbos instituut, deels geciteerd uit de factsheet 2020, deels mijn eigen woorden gebruikt.)

Links

KOPP kind

Is een website voor (volwassen) kinderen van ouders met psychiatrische problemen. De site biedt informatie en een overzicht van activiteiten en Kopp hulpverleners in Nederland en België.

 

MInd naasten centraal

 Is een stichting die zich inzet voor familie en vrienden van mensen met psychische of psychiatrische problemen. KOPP is één van de doelgroepen. Ze bieden een luisterend oor (telefonisch contact), mailcontact en lotgenotengroepen. Daarnaast hebben ze ook  besloten FB groepen.

 

Trimbos instituut, factsheet

onderzoekt en deelt kennis uit over geestelijke gezondheidszorg. Ze hebben een factsheet geschreven, feiten over KOPP/KOV in Nederland. Hierboven is een samenvatting geschreven.

Trimbos instituut  algemene pagina over KOPP/KOV

 

KOPP/KVO kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen een besloten facebookgroep

Volwassen kinderen van verslaafde/psychiatrische ouders een besloten facebookgroep

Kinderen van narcistische ouders een besloten facebookgroep

Je kunt je voor allerdrie aanmelden. Jouw aanmelding zal nog wel goedgekeurd worden, maar in de praktijk stelt dit niet veel voor.

 

Kopstoring 

voor jongeren van ouders met psychische en/of verslavingsproblemen.

 

Kopopouders 

Online opvoedondersteuning voor ouders met stress, psychische en/of verslavingsproblemen. 

 

Richtlijnen voor jeugdhulpverlening en kinderbescherming voor KOPP/KOV.

De nieuwe richtlijnen per december 2020. Voor Kinderen van Ouders met Psychische en/of Verslavingsproblemen (KOPP/KOV) kan opgroeien in die situatie van problemen ingrijpende gevolgen hebben. Gelukkig groeit een groot deel van die kinderen zonder problemen op. Het is belangrijk jeugdigen en gezinnen die wél een verhoogd risico lopen vroegtijdig op te sporen en gepaste interventies in te zetten. De Richtlijn Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) gaat daar over. Vlot handelen voorkomt ernstige problemen.

 

KOPP kind kennis centrum

Boekbespreking

 

"De narcistische wereld ontvlucht"

van Jasmijn Couwenberg.

"Narcistisch misbruik, oftewel psychische mishandeling, sloopt je volledig. Je wordt mentaal afgebroken en je zelfvertrouwen maakt plaats voor een gigantisch minderwaardigheidscomplex. Hoe ontstaat zoiets? En hoe bescherm je jezelf? "

Voor mij was dit boek niet het eerste boek wat ik las over Kopp zijn en psychische mishandeling. Het was wel het meest verhelderende boek voor mij. Jasmijn weet in gewone mensentaal uit te leggen hoe het is, hoe het voelt om te leven met een narcistische of borderline ouder als kind zijnde en met haar partner op volwassen leeftijd en wat dat voor gevolgen heeft voor jou als kind en later als partner. Regelmatig kreeg ik kippenvel van de beschrijvingen die zij beschrijft over de manipulaties van haar moeder en partner.

Naast haar eigen ervaringen  legt ze veel begrippen uit zoals:

Ik zal deze pagina zo af en toe aanvullen met nieuwe informatie. Mocht jij nog KOPP informatie hebben waarvan jij vindt dat dit hier ontbreekt? Geef het aan en we bekijken of het geschikt is op deze plek.